Ayasofya Neden Bu kadar Önemli

Ayasofya Neden Bu Kadar Önemli ?

Ayasofya 1500 yıllık tarihinde birçok imparatorlukların yıkılışına ve depremlere tanıklık etti. Ayasofya’nın geçmişi o kadar eskilere dayanıyor ki; Fatih Sultan Mehmet 1453’te İstanbul’u feth ettiğinde Ayasofya yaklaşık olarak 1000 yıldır orada bulunuyordu.

Üstelik Ayasofya hem Hristiyan dinine, hem de İslam dinine sembol olan tek yapılardan biridir. Bunun nedeni ise İslam 610 yılında ilan edilmiştir. Ayasofya 532-537 yılları arasında 1.Justinianus tarafından inşâ ettirildi. Yani o dönemler hak din tarihten de anlaşılacağı gibi Hristiyanlıktı.

Aslından bu neden bile Ayasofya’nın önemini açıklıyor. Ayasofya bulunduğu zamana göre oldukça büyük bir eserdir. Ölçüsü Paris’teki Eyfel kulesiyle eşit büyüklüktedir. Peki, Ayasofya o dönemdeki imkânlarla nasıl inşa edildi ve onu hâlâ bu kadar önemli yapan sebep nedir? Bunu hep birlikte inceleyelim.

Ayasofya’nın Tarihi Geçmişi

Milattan sonra 330’ lu yıllarda Roma imparatorluğu zayıflamaya başlamıştı. Bu nedenle İstanbul’da Bizans, eski ismiyle Doğu Roma İmparatorluğu kuruldu. Bizans, Roma İmparatorluğunun devamı olması nedeniyle ülkemizin Avrupa kısmına Romalı anlamına gelen “ Rumeli” denmiştir.

Yine Bizans’ın kurucusu 1. Konstantin, bu şehre Konstantin’in şehri anlamına gelen “ Konstantine poliçe” ismini vermiştir. Ayrıca ilk defa bir roma imparatoru Hristiyanlığı kabul etti ve ülkenin resmi dinini Hristiyanlık olarak ilan etti. Konstantine Poliçe, gücünü tüm dünyaya göstermek istiyordu ve bu nedenle büyük bir kilise yapılmasını emretti. 5 yıl inşaatı süren yapıya “ Ayasofya” , yani kutsal bilgelik ismi verildi.

Ayasofya Nasıl Yapıldı ?

Ayasofya döneminin en büyük kiliselerinden biriydi. Ve 520 yılında İspanya’daki Sevilla Katedrali kilisesi yapılana kadar da 1000 yıl daha en büyük kilise olmaya devam etti. O donemin imkânlarıyla nasıl bu kadar büyük bir yapı inşâ edilmişti.

Çünkü o dönemin teknolojisine göre Ayasofya’nın inşâsı büyük bir meydan okumaydı. Ayasofya’nın görkemli bir kubbesinin olması isteniyordu. Yalnız bu kadar büyük bir kubbeyi yerleştirmek için altına çok sayıda kolon yerleştirmek gerekiyordu ki buda kilisenin alanının daralması demekti. Mühendisler 4 tane sağlam taş kemer yapıp kubbeyi onun üzerine oturtmaya karar verdiler.

Bu zekice tasarım sayesinde Ayasofya’nın görkemli kubbesi inşâ edilebilmişti. İmparator Ayasofya’nın en görkemli eseri olmasını istiyordu ve bu nedenle ülkenin her yerindeki mimari eserlerin en güzel parçaları buraya getirildi. Duvarları süsleyen taşlar mısırdan, yapıyı taşıyan sütunlar ise Yunanistan’daki Artemis tapınağından getirilmiştir.

Fetih’ten Sonra Ayasofya

Ayasofya yapıldıktan 20 yıl sonra İstanbul’da bir deprem meydana geldi ve kubbesi neredeyse tamamen yıkıldı. Bu nedenle kubbeyi hafifletmek icin kubbe etrafına 40 tane pencere açılarak yeniden inşâ edildi. Dışa doğru yıkılmasını engellemek için ise Rodos’tan getirtilen hafif kırmızı tuğlalarla desteklendi.

Ancak yine de tarihte depremler nedeniyle 4 defa yıkıldı ve tekrar yapılmak zorunda kaldı. Ayasofya’nın kubbesinin İstanbul’da yaşanacak bir depremde tekrar yıkılması hiç şaşırtıcı olmayacaktır. 1453’te Fatih,

Ayasofya’nın camii olmasını emretti yalnız Bizanslılar son dönemlerde ekonomik sıkıntıda oldukları için Ayasofya çok bakımsız ve neredeyse yıkılmak üzereydi. Fatih Ayasofya’yı böyle görünce kapsamlı bir onarım başlattı. Ayasofya’ya camii görünümü kazanması için kırmızı tuğladan bir minare eklendi.

Daha sonra 3. Selim Mimar Sinandan camii güçlendirmesini ve başka minarelerde eklenmesini istedi. Bu nedenle farklı farklı minareleri olmuş oldu. Mimar Sinan cami etrafına payende denilen duvarlar yaptırdı ve bu minareler Osmanlı döneminde hiç yıkılmadı.